سوخت، آب و روغن، سه سیال حیاتی برای عملکرد خودرو بوده و کارکرد نامناسب هر یک از آن‌ها می‌تواند هزینه‌های گزافی برا مالکین خودرو تحمیل نماید. در این میان روغن موتور 3 وظیفه بسیار مهم بر عهده دارد که عبارتند از:
· روانکاری قطعات موتور و در نتیجه کاهش اصطکاک بین آن‌ها
· تمیز نمودن قطعات موتور
· کاهش سایش و فرسودگی قطعات موتور
· کمک به خنک‌کاری
روغن موتور مناسب، با انجام وظایف خود منجر به بهبود کار موتور شده و به سلامتی موتور کمک خواهد نمود. روغن‌ها در سه نوع ماینرال، نیمه‌سنتتیک و سنتتیک در بازار یافت شده که هر کدام برای خود دارای فرآیند تولید متفاوتی هستند.
روغن موتورهای ماینرال، ارزانترین روغن موتور موجود در بازار هستند که این قیمت به دلیل سادگی فرآیند تولید آن‌ها است چراکه ساخت آن‌ها بر پایه نفت خام بوده و عملا هیچ اصلاح و بهینه‌سازی قابل اعتنایی در ساختار آن انجام نشده است. این روغن موتورها که تحت عنوان ارگانیک نیز در بازار شناخته می‌شوند؛ با وجود ارزان بودن، دوره تعویض کوتاهی دارند.
در ساخت این روغن‌ها از آخرین تکنولوژی روز استفاده شده و با کار بر روی خواص هیدروکربن‌ها، روغن موتورهایی با روانکاری و مقاومت بالا به دست می‌آید. تفاوت کیفیت و ساختار این نوع روغن موتورها نیز از آنجا ناشی می‌شود که هر سازنده‌ای ساختار خاصی را در ساخت روغن به کار می‌گیرد. این نوع روغن موتورها، قیمت بسیار بالایی دارند ولیکن استفاده از این روغن موتورها چندان هم ضروری نبوده و شاید اصلا برای موتور خودرو شما مناسب نباشد.
این نوع روغن‌ها بین نوع ماینرال و سنتتیک قرار دارند و عملکرد آن‌ها بهتر از ماینرال‌ها ولی پایین‌تر از سنتتیک‌ها قرار دارند. قیمت روغن موتورهای نیمه سنتتیک بالاتر از ماینرال بوده ولیکن بازه زمانی تعویض آن‌ها طولانی‌تر است.
روغن موتور خوب روغنی است که روانکاری مناسبی داشته باشد یعنی نه بسیار غلیظ باشد و نه رقیق. همچنین باید به تدریج سیاه شود که این امر به معنی دریافت ناخالصیها و دوده‌ها است. روغن موتور خودرو باید تقریبا هر 1000 کیلومتر مورد بازدید قرار گرفته و در هر تقریبا 10000 کیلومتر تعویض گردد. باید توجه داشت که عواملی چون کیفیت احتراق سوخت، کیفیت فیلتر هوا و روغن، شرایط کار موتور، زمان ماندن روغن در کارتر و … بر زمان تعویض روغن موتور تاثیرگذاشته و چنانچه موتور در شرایط آب و هوایی نامناسب مثلا مناطق سردسیر و یا گرمسیر کار کند، باید در مسافت کمتر از 10000 و تقریبا حدود 5000 کیلومتر باید تعویض گردد.
چنانچه روغن وارد فضای احتراق (فضای بالای پیستون) گردد، در هنگام احتراق می‌سوزد و در اصطلاح روغن‌سوزی ایجاد می‌شود. روغن‌سوزی عیبی رایج در موتورهای 4 زمانه بوده و عملکرد موتور را بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد علاوه بر آن منجر به افزایش مصرف سوخت خواهد شد و با افزایش مصرف سوخت، آلاینده‌های زیست‌محیطی نیز افزایش می‌یابد.
روغن‌سوزی ممکن است به دلیل یک یا چند یک از موارد ذیل در موتور رخ دهد:
· ساییدگی جداره سیلندر یا پیستون
· شکستن رینگ پیستون
· خرابی کاسه نمد
· خرابی واشر سرسیلندر
· خرابی لاستیک گیت
· خرابی یاتاقان‌ها
· و …
چک نمودن روغن‌سوزی موتور یکی از موارد مهمی است که باید به هنگام خرید خودرو بررسی شود ولی سوال اینجاست که در مدت زمان کوتاه بازدید و یا کارشناسی خودرو این امر چگونه قابل تشخیص است؟
برای این امر خودرو را روشن نموده و دود خروجی از اگزوز را چک کنید، احتمالا با دودهای سیاه، آبی و سفید مواجه خواهید شد که هر کدام نشان از مشکلی دارند.
چنانچه در هنگام استارت با این دود مواجه شدید عجله نکرده و اندکی به خودرو فرصت دهید تا شاید برطرف گردد؛ اگر این امر ادامه پیدا کرد سیستم جرقه‌زنی دچار مشکل است و باید به یک مکانیک باتجربه رجوع کرده و خودرو را سرویس نمایید. شایان ذکر است که این موضوع در خودروهای دیزلی قدیمی امری شایع بوده و تقریبا همیشه رخ می‌دهد. البته اگر در این خودروها رسیدگی به موقع انجام شود از این حالت جلوگیری می شود. اما به طور کلی علت دود سیاه اگزوز را می توان به موارد زیر نسبت داد:
· مخلوط نادرست سوخت و هوا در محفظه احتراق
· تنظیم نبودن کاربراتور
· صحیح نبودن تایمینگ موتور
· وجود نشتی در انژکتورها
· گرفتگی فیلتر هوا
· فشار بیش از حد در سیستم سوخت رسانی
در مورد دود سفید دو حالت وجود دارد یکی اینکه در حقیقت دود سفیدی وجود ندارد و بخار است که از اگزوز خارج می شود. این مورد در دمای زیر 10 درجه سانتی گراد قابل مشاهده است و جای نگرانی ندارد. اما در حالت دوم که باید جدی گرفته شود دود سفید خروجی از اگزوز به معنای این است که مایع خنک کننده خودرو وارد محفظه احتراق شده است و می‌سوزد. به طور کلی دلایل خروج دود سفید از اگزوز را میتوان به صورت زیر برشمرد:
· سوختن واشر سرسیلندر
· ترک خوردگی سرسیلندر و یا بلوکه موتور
· سوختن روغن هیدرولیک گیربکس
?
خروج دود آبی به معنای روغن‌سوزی در موتور است. به این مورد باید بیشتر از موارد دیگر حساس بود. اگر شکل دود آبی اگزوز در زمان مناسب برطرف نشود، می‌تواند موجب ایجاد مشکلات بیشتر و حتی خرابی کامل موتور شود. به طور کلی دلایل زیر را برای خروج دود آبی از اگزوز می توان نام برد:
· شکستن رینگ پستون
· خراش برداشتن دیواره سیلندر
· شکستگی و یا خرابی در بوش سوپاپ
چنانچه با هیچکدام از این دودهای آبی و یا سفید مواجه نشدید سراغ مرحله بعدی بروید تا از عدم روغن‌سوزی موتور مطمئن گردید. پس از گرم شدن موتور دریچه روغن را باز کنید. بلافاصله پس از باز کردن دریچه روغن؛ بخاری از آن بیرون خواهد آمد اگر این بخار به صورت مستمر ادامه داشته باشد یعنی اینکه با روغن‌سوزی مواجه هستید.
علاوه بر این راهکارها روش دیگری نیز برای مالکان خودرو جهت چک نمودن روغن‌سوزی وجود دارد و آن هم چک نمودن میزان روغن است. چنانچه کاهش روغن بیش از حد معمول باشد می‌تواند نشان از روغن‌سوزی نیز باشد، هر چند کم کردن بیش از حد متعارف روغن دلیل حتمی بر روغن‌سوزی نبوده و سایر موارد نیز باید بررسی گردد. باید به این نکته مهم توجه داشت که تشخیص روغن‌سوزی در مراحل اولیه کار بسیار دشواری بوده و از عهده هر کسی ساخته نیست.
جهت جلوگیری از روغن‌سوزی موتور می‌توانید از راهکارهای ذیل استفاده نمایید:
· استفاده از روغن موتور مناسب با نوع خودرو
· بازدید و تعویض به موقع روغن موتور
· چک کردن مرتب سطح روغن
· باز نکردن ترموستات
· عدم شستشوی موتور با گازوییل یا مواد مشابه
. و …
جهت رفع روغن‌سوزی در سریع‌ترین زمان ممکن به مکانیک مجرب مراجعه نمایید. مکانیک‌ها بر اساس تجربه فراوان و با استفاده از تجهیراتی چون کمپرس‌سنج محل ایجاد مشکل را پیدا نموده و پس از باز نمودن موتور، به تعمیر خرابی می‌پردازند.
خرید خودرویی که دچار روغن‌سوزی است چندان امر منطقی نیست چراکه علاوه بر افزایش مصرف سوخت، منجر به استهلاک پیش از موعد قطعات شده و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات خودرو را افزایش خواهد داد. اما تشخیص این مورد در زمان خرید خودرو هم کار آسانی نیست. در این شرایط استفاده از کارشناسان مجرب توصیه می شود. همراه مکانیک با سابقه کارشناسی بیش از 30 هزار خودرو و با به کارگیری کارشناسان زبده، به شما کمک می کند تا خریدی بدون دردسر داشته باشید. برای این منظور کافی است به صفحه کارشناسی خودرو مراجعه کرده و جهت ثبت سفارش فرم را تکمیل نمائید.
کلمات کلیدی:
